Σάββατο 30 Ιουνίου 2012

Καλές σπουδές σε όλους είτε είναι στην φωτο είτε όχι


ΤΟ ΒΗΜΑ - Κοσμικό «τροχαίο» ενόψει - science - Φυσική – Διάστημα

Καλοκαιρινές δραστηριότητες στο Γυμνάσιο Μ. Ν. Ράπτου

Τρίτη 26 Ιουνίου 2012

Επανάληψη Α΄ και Β΄ Λυκείου

Σίμος Γρίβας

 Ο Συμεών Γρίβας από τη Λάρισα που συγκέντρωσε 19.680 μόρια και τώρα ετοιμάζει βαλίτσες για το Τμήμα Μηχανολόγων - Μηχανικών του ΕΜΠ

Πέτυχε 20 στα 20 σε Φυσική και Μαθηματικά
«Θα επιλέξω το Μετσόβιο, επειδή είναι ένα Πολυτεχνείο με διεθνές κύρος και έτσι θα έχω μεγαλύτερες πιθανότητες να συνεχίσω τις σπουδές μου σε κάποιο καλό πανεπιστήμιο του εξωτερικού». Ο Σίμος Γρίβας από τη Λάρισα πέτυχε βαθμολογία 100 (20/20) στα Μαθηματικά και τη Φυσική Τεχνολογικής Κατεύθυνσης - «εξέτασα τιο επίμαχο θέμα ψύχραιμα χωρίς άγχος και υστερίες» - και κατάφερε να συγκεντρώσει 19.680 μόρια και τώρα ετοιμάζει βαλίτσες για το Τμήμα Μηχανολόγων - Μηχανικών του ΕΜΠ. «Το τμήμα έχει αρκετές διεξόδους σε τομείς που με ενδιαφέρουν, όπως η ενέργεια, οι ΑΠΕ κ.ά.», λέει ο 18χρονος αριστούχος και συμπληρώνει: «Η σχολή αυτή έχει προοπτικές. Αν ήξερα πως δεν έχω ελπίδα να βρω δουλειά δεν θα πήγαινα. Το οικονομικό κλίμα σίγουρα επηρεάζει τους μαθητές και τις αποφάσεις τους».
Προς το παρόν δεν... βλέπει το μέλλον του στην Ελλάδα. Θα ήθελε να φύγει στο εξωτερικό για μεταπτυχιακό ή και για δουλειά. «Δεν ξέρω πώς θα είναι η κατάσταση στην Ελλάδα σε 5-6 χρόνια, αλλά δεν φαίνεται να πηγαίνει και πολύ καλά. Εξω θα έχω μάλλον περισσότερες ελπίδες».
Σήμερα νιώθει δικαιωμένος. «Εκανα λίγες ώρες φροντιστήριο και είχα χρόνο να ξεκουράζομαι. Εβγαινα έξω, κοιμόμουν, καθάριζα το μυαλό μου. Χωρίς υπερβολές. Προσπαθούσα πάντα να είμαι καλός μαθητής και να μην αφήνω κενά». Το σκέφτηκα», μας εξομολογείται, «να φύγω και για πτυχίο στο εξωτερικό, αλλά δεν είμαι έτοιμος ακόμη. Θέλω λίγο Ελλάδα ακόμη»..
Αγαπητέ Σίμο η Ελλάδα χρειάζεται παιδιά σαν και σένα και τους συμμαθητές σου. Εμείς οι καθηγητές σου αισθανόμαστε περήφανοι που έχουμε μαθητές σαν και σας, όχι μόνο για τις επιδόσεις αλλά και για το ήθος σας

Τετάρτη 20 Ιουνίου 2012

Εκπαιδευτήρια Μ. Ν. Ράπτου (Ιστοσελίδα υπό κατασκευή)

Αποχαιρετισμός της Γ΄ Λυκείου 2011-2012

Επαναληπτικές Πανελλαδικές Εξετάσεις - Χημεία 2012

Σάββατο 16 Ιουνίου 2012

Σβήνει ο α-Ωρίωνος - Μπετελγκέζ

(του Διονύση Π. Σιμόπουλου, ΕΘΝΟΣ,)

Στον αστερισμό του Ωρίωνα το γιγάντιο άστρο που σημαδεύει τον αριστερό ώμο του μυθικού ουράνιου κυνηγού ονομάζεται Mπετελγκέζ και βρίσκεται σε απόσταση 427 ετών φωτός από τη Γη. Γνωστό επίσης και με την ονομασία «άλφα Ωρίωνα» αν και είναι το δεύτερο σε λαμπρότητα άστρο του αστερισμού αυτού.

Πρόκειται για ένα υπεργιγάντιο κόκκινο άστρο κι ένα από τα πιο γιγάντια άστρα που έχουμε εντοπίσει, γι’ αυτό άλλωστε από το 1920 έχουμε κατορθώσει να μετρήσουμε απευθείας τη διάμετρό του. Mε μάζα 20 φορές τη μάζα που έχει ο Hλιος και διάμετρο 600 περίπου φορές μεγαλύτερη από τη διάμετρο του άστρου μας, εκπέμπει 12.000 φορές περισσότερη φωτεινότητα απ’ αυτόν.

Tο 1995 το «Xαμπλ» κατόρθωσε να φωτογραφήσει τον Mπετελγκέζ για πρώτη φορά απευθείας. Aπό τότε όμως μέχρι τώρα η διάμετρος του έχει συρρικνωθεί κατά 15%, και οι ερευν
ητές που ανακοίνωσαν την περασμένη εβδομάδα τα αποτελέσματα των μετρήσεών τους δεν έχουν κατορθώσει να επεξηγήσουν αυτή του τη συρρίκνωση.

H μελέτη αυτή ξεκίνησε για να διευκρινιστεί καλύτερα η εξελικτική πορεία των γιγάντιων άστρων καθώς φτάνουν στο τέλος της ζωής τους. Ο Mπετελγκέζ θεωρείται ο πιο βέβαιος προγεννήτορας μιας έκρηξης σουπερνόβα που θα μας επιτρέψει να μάθουμε με λεπτομέρειες και τις πιο ελάχιστες διεργασίες που συμβαίνουν στο εσωτερικό των άστρων. Διεργασίες που τα οδηγούν στον δρόμο τέτοιων θεαματικών θανάτων.

Oταν η σιδερένια καρδιά ενός υπεργίγαντα αρχίσει να συμπιέζεται από τη βαρύτητα των ανωτέρων στρωμάτων του, η κεντρική θερμοκρασία είναι αρκετά υψηλή για να αρχίσει η «καύση» του σιδήρου.

Aυτό συμβαίνει γιατί ο σίδηρος διαθέτει τον πιο σταθερό ατομικό πυρήνα, πράγμα που σημαίνει ότι όταν το χημικό αυτό στοιχείο εμπλέκεται σε πυρηνικές αντιδράσεις διάσπασης ή σύντηξης όχι μόνο δεν παράγει ενέργεια αλλά αντίθετα την απορροφάει. Για να μετατραπεί δηλαδή ο σίδηρος σε βαρύτερα ή ελαφρότερα χημικά στοιχεία χρειάζεται ενέργεια, που σημαίνει ότι η ενέργεια αυτή δεν είναι διαθέσιμη για να συγκρατήσει το τεράστιο βάρος των ανωτέρων στρωμάτων του άστρου, με αποτέλεσμα την ακόμη μεγαλύτερη συμπίεση του σιδερένιου αστρικού πυρήνα και την ακόμη μεγαλύτερη αύξηση της θερμοκρασίας σ’ αυτόν.

Aπό εδώ και πέρα στο επόμενο ένα δευτερόλεπτο ο πυρήνας του άστρου διασπάται σε δύο τμήματα. Tο εσωτερικό τμήμα του πυρήνα καταρρέει προς το κέντρο με ταχύτητα που φτάνει τα 80.000 χλμ. το δευτερόλεπτο (πάνω από το 25% της ταχύτητας του φωτός).

H κατάρρευση αυτή συμπιέζει τα υλικά του τόσο πολύ ώστε η διάμετρός του συρρικνώνεται από 6.000 σε 6 μόνο χλμ. Φανταστείτε δηλαδή τη Γη να συμπιέζεται ξαφνικά, και σε χιλιοστά του δευτερολέπτου να παίρνει το μέγεθος της Αθήνας.

Σε 10 χιλιοστά του δευτερολέπτου η πυκνότητα της αστρικής καρδιάς φτάνει να είναι 4 φορές μεγαλύτερη από την πυκνότητα ενός ατομικού πυρήνα. Πυκνότητα δηλαδή τόσο μεγάλη που αναγκάζει όλα αυτά τα υλικά (τα νετρόνια και τα νετρίνα) να εξοστρακιστούν με δύναμη προς τα έξω. H εκτίναξη αυτή του εσωτερικού πυρήνα τον κάνει να συγκρουστεί βίαια με τον καταρρέοντα ακόμη εξωτερικό πυρήνα δημιουργώντας έτσι ένα κρουστικό κύμα με περισσότερη ενέργεια απ’ αυτήν που εκλύει ένας ολόκληρος γαλαξίας σε 10 περίπου χρόνια. H δημιουργία του κρουστικού αυτού κύματος σηματοδοτεί τη γέννηση της σουπερνόβα.

Ο θεαματικός θάνατος του κόκκινου γίγαντα

Ένα δευτερόλεπτο μετά την αρχή της δραματικής κατάρρευσης, το κρουστικό κύμα με ταχύτητα που φτάνει τα 30.000 χλμ. το δευτερόλεπτο, σαν μια απόκοσμη τεράστια μπουλντόζα ξεκινάει προς τα εξωτερικά στρώματα του άστρου, που δεν έχει προφτάσει ακόμη να «συνειδητοποιήσει» το τι συμβαίνει στον πυρήνα του. Tο κρουστικό αυτό κύμα συντρίβει τα αστροϋλικά που συναντάει.




H σύγκρουση αυτή παράγει αρκετές ποσότητες όλων των βαρέων χημικών στοιχείων όπως το ασβέστιο, ο μόλυβδος και το ουράνιο. Tο κρουστικό κύμα διασχίζει το άστρο μέσα σε μερικές ώρες, και η τεράστια έκρηξη που επακολουθεί παράγει ενέργεια, σε μερικά μόνο δευτερόλεπτα, ίση με την ενέργεια που παράγει ο Hλιος σε 10 τρισεκατομμύρια χρόνια, αν μπορούσε να ζήσει τόσο πολύ. Mε την κυριολεκτική αυτή διάλυση του άστρου η πρώτη φωτεινή του αναλαμπή ανακοινώνεται στο Σύμπαν.

H αναλαμπή αυτή αποτελείται κυρίως από υπεριώδη ακτινοβολία που είναι αόρατη στα ανθρώπινα μάτια. Mια ώρα όμως αργότερα τα εκτοξευόμενα υλικά έχουν χάσει αρκετή από την ταχύτητά τους και η ακτινοβολία που εκπέμπεται είναι ορατή. Πολλοί ερευνητές θεωρούν ότι ο Mπετελγκέζ έχει ήδη εκραγεί, αλλά επειδή βρίσκεται σε τόσο μεγάλη απόσταση από μας το μήνυμα της έκρηξής του δεν έχει φτάσει ακόμα στη Γη. Φυσικά σ’ αυτή την απόσταση που βρίσκεται η επίδραση του εκρηκτικού θανάτου του Mπετελγκέζ δεν πρόκειται να έχει καταστροφικές συνέπειες για τον πλανήτη μας.

Πέμπτη 14 Ιουνίου 2012

Νέα χημικά στοιχεία

Τρία νέα στοιχεία προστίθενται στον Περιοδικό Πίνακα

Τρία νέα ονόματα θα πρέπει να γνωρίζουν από εδώ και πέρα οι μαθητές όταν θα κληθούν να μάθουν τον περιοδικό πίνακα των χημικών στοιχείων. Η Διεθνής Ένωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας (IUPAC) κατέληξε στα ονόματα που θα λάβουν τρία χημικά στοιχεία που δημιουργήθηκαν εργαστηριακά πριν από μερικά χρόνια και αναφέρονταν μέχρι σήμερα με τον ατομικό αριθμό τους. Κοπερνίκιο, ρεντγκένιο και νταρμστάντιο είναι τα τρία νέα στοιχεία.

Υπέρβαρα και ασταθή

Τα τρία νέα στοιχεία με ατομικούς αριθμούς 110, 111 και 112 έχουν πλέον την δική τους θέση, σύμβολο και όνομα στον περιοδικό πίνακα. Το νταρμστάντιο (Ds) είναι ένα συνθετικό χημικό στοιχείο στον περιοδικό πίνακα με ατομικό αριθμό 110 και ατομικό βάρος 281 g/mol.
Δημιουργήθηκε από διεθνή ομάδα ερευνητών στην πόλη Ντάρμσταντ της Γερμανίας. Το νταρμστάντιο δεν υπάρχει καθόλου στο περιβάλλον και η σύντομη ζωή του δε διαρκεί περισσότερο από ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου αφού τα άτομα του στοιχείου διασπώνται αμέσως με εκπομπή ακτινοβολίας άλφα. Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι, αν απομονωθεί, θα είναι στερεό με μεταλλική λάμψη ίσως γκρίζα ή ασημένια.
Το ρεντγκένιο (Rg) έχει ατομικό αριθμό 111. Είναι συνθετικό στοιχείο και το πιο σταθερό ισότοπό του έχει διάρκεια ημιζωής 3,6 δευτερόλεπτα. Ημιζωή ονομάζεται η περίοδος της αντίδρασης της μισής ποσότητας των ενεργών αντιδρώντων, όπου η αντίδραση μπορεί να είναι χημική ή πυρηνική. Το όνομα του στοιχείου τιμά τον γερμανό φυσικό Βίλχελμ Κόνραντ Ρέντγκεν, «πατέρα» των ακτίνων Χ.
Το τρίτο στοιχείο ονομάστηκε κοπερνίκιο (Cp) προς τιμήν του μεγάλου αστρονόμου Νικόλαου Κοπέρνικου. Διαθέτει 112 πρωτόνια στον πυρήνα του και είναι ένα από τα βαρύτερα γνωστά στοιχεία, πολύ βαρύτερο από τον μόλυβδο ή το ουράνιο. Είναι εξαιρετικά ασταθές και δεν μπορεί να υπάρξει στη φύση για περισσότερο από μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου.

ΤΟ ΒΗΜΑ - Νέα ονόματα για δυο χημικά στοιχεία - science - Τεχνολογία – Πλανήτης

Όλα τα σχολικά βιβλία

Παρασκευή 1 Ιουνίου 2012

ΧΗΜΕΙΑ ΘΚ 2012 - Απαντήσεις

Χημεία Θετικής κατεύθυνσης 2012


ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ
ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ
ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΘΕΜΑ Α
Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Α1. O τομέας p του περιοδικού πίνακα περιλαμβάνει:
α. 2 ομάδες              β. 4 ομάδες
γ. 6 ομάδες              δ. 10 ομάδες                   Μονάδες 5

Α2. Από τα επόμενα οξέα ισχυρό σε υδατικό διάλυμα είναι το:
α. HNO2
β. ΗClΟ4γ. ΗF
δ. H2S                                                              Μονάδες 5

Α3. Η αντίδραση

CΗ3CΗ2CΗCΗ3  + NaOH  CΗ3CΗ=CΗCΗ3 + NaCl + H2O
              |
              Cl

α. εφαρμογής του κανόνα του Markovnikov
β. εφαρμογής του κανόνα του Saytzev
γ. αντίδρασης προσθήκης
δ. αντίδρασης υποκατάστασης                    Μονάδες 5

Α4. Η ένωση CH3–C≡C–CH=CH–CH3 έχει:
α. 9σ και 4π δεσμούς
β. 5σ και 2π δεσμούς
γ. 13σ και 3π δεσμούς
δ. 11σ και 5π δεσμούς                              Μονάδες 5

A5. Να διατυπώσετε:
α. την Απαγορευτική Αρχή του Pauli.                (μονάδες 3)
β. τον ορισμό των δεικτών (οξέων-βάσεων).    (μονάδες 2)

ΘΕΜΑ Β
Β1. Δίνονται τα στοιχεία: 7Ν, 8Ο, 11Νa.
α. Ποιο από τα στοιχεία αυτά έχει περισσότερα μονήρη
ηλεκτρόνια στη θεμελιώδη κατάσταση;               (μονάδες 3)
β. Να γράψετε τον ηλεκτρονιακό τύπο Lewis της  ένωσης NaNO2.
                                                                                          (μονάδες 2)

Β2. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος,
αν η πρόταση είναι λανθασμένη.
α. Ένα ηλεκτρόνιο σθένους του ατόμου 34Se στη θεμελιώδη κατάσταση μπορεί να βρίσκεται σε
ατομικό τροχιακό με τους εξής κβαντικούς αριθμούς: n=4, ℓ=1, mℓ=0.
β. Οι πρώτες ενέργειες ιοντισμού τεσσάρων διαδοχικών στοιχείων του Περιοδικού Πίνακα (σε kJ/mol), είναι 1314, 1681, 2081, 496 αντίστοιχα. Τα στοιχεία αυτά
μπορεί να είναι τα τρία τελευταία στοιχεία μιας περιόδου και το πρώτο στοιχείο της επόμενης
περιόδου.
γ. Σε υδατικό διάλυμα H2SO4 0,1 M, η [Η3Ο+]=0,2 Μ στους 25ο C.
δ. Σε διάλυμα ασθενούς μονοπρωτικής βάσης Β,
προσθέτουμε στερεό NaOH, χωρίς μεταβολή όγκου.
Ο βαθμός ιοντισμού της βάσης Β θα αυξηθεί.  (μονάδες 4)
Να αιτιολογήσετε όλες τις απαντήσεις σας.   (μονάδες 8)

Β3. Σε τέσσερα δοχεία περιέχεται κάθε μια από τις ενώσεις: βουτανάλη, βουτανόνη, βουτανικό οξύ, 2-βουτανόλη. Αν στηριχτούμε στις διαφορετικές χημικές ιδιότητες των
παραπάνω ενώσεων, πώς μπορούμε να βρούμε ποια ένωση περιέχεται σε κάθε δοχείο; Να γράψετε τα αντιδραστήρια και τις παρατηρήσεις στις οποίες στηριχτήκατε για να κάνετε τη διάκριση (δεν απαιτείται η γραφή χημικών εξισώσεων).                                                          Μονάδες 8

ΘEΜΑ Γ
Γ1. Ένωση Α (C5H10O2) κατά τη θέρμανσή της με NaOH δίνει δύο οργανικές ενώσεις Β και Γ.
Η ένωση Γ, με διάλυμα KMnO4 οξινισμένο με H2SO4, δίνει την οργανική ένωση Δ. Η ένωση Δ με Cl2 και NaOH δίνει τις οργανικές ενώσεις Β και Ε.
Να γραφούν:
α. οι χημικές εξισώσεις των αντιδράσεων.    (μονάδες 9)
β. οι συντακτικοί τύποι των ενώσεων Α, Β, Γ, Δ, Ε.                                                      (μονάδες 5)

Γ2. Ορισμένη ποσότητα αιθανόλης οξειδώνεται με διάλυμα Κ2Cr2O7 0,1 M οξινισμένου με H2SO4. Από το σύνολο της ποσότητας της αλκοόλης, ένα μέρος μετατρέπεται σε οργανική ένωση Α και όλη η υπόλοιπη ποσότητα μετατρέπεται σε οργανική ένωση Β. Η ένωση Α, κατά την αντίδραση της με αντιδραστήριο Fehling, δίνει 28,6 g ιζήματος. Η ένωση Β απαιτεί για πλήρη εξουδετέρωση
200 mL διαλύματος NaOH 1Μ. Να βρεθεί ο όγκος, σε L, του διαλύματος Κ2Cr2O7 που απαιτήθηκε για την οξείδωση (Ar(Cu)=63,5, Ar(O)=16).                                       Μονάδες 11

ΘΕΜΑ Δ
Διαθέτουμε τα υδατικά διαλύματα:
Διάλυμα Y1: ασθενές μονοπρωτικό οξύ HA 0,1M
Διάλυμα Y2: NaOH 0,1M
Δ1. Αναμειγνύουμε 20 mL διαλύματος Y1 με 10 mL διαλύματος Y2, οπότε προκύπτει διάλυμα Y3 με pH=4. Να υπολογιστεί η σταθερά ιοντισμού Ka του ΗΑ.                                                Μονάδες 5

Δ2. Σε 18 mL διαλύματος Y1 προσθέτουμε 22 mL διαλύματος Y2 και προκύπτει διάλυμα Y4. Να υπολογιστεί το pH του διαλύματος Y4.                                                                        Μονάδες 8

Δ3. Υδατικό διάλυμα ασθενούς μονοπρωτικού οξέος HB όγκου 60 mL (διάλυμα Y5) ογκομετρείται με το διάλυμα Y2. Βρίσκουμε πειραματικά ότι, όταν προσθέσουμε 20 mL διαλύματος Y2 στο διάλυμα Y5, προκύπτει διάλυμα με pH=4, ενώ, όταν προσθέσουμε 50 mL διαλύματος Y2
στο διάλυμα Y5, προκύπτει διάλυμα με pH=5. Να βρεθούν:
α) η σταθερά ιοντισμού Ka του οξέος HB                                                                    (μονάδες 6)
β) το pH στο ισοδύναμο σημείο της πιο πάνω ογκομέτρησης.                                     (μονάδες 6)

Δίνεται ότι:
• Όλα τα διαλύματα βρίσκονται σε θερμοκρασία θ=25° C
• Kw=10−14
• Τα δεδομένα του προβλήματος επιτρέπουν τις γνωστές
προσεγγίσεις.